CÁC LOẠI HÀNG HÓA VẬN CHUYỂN BẰNG ĐƯỜNG BỘ

Vận tải là ngành đóng vai trò chủ chốt trong thương mại hàng hoá. Bởi vì giá cả hàng hoá cũng bị ảnh hưởng mạnh bởi chi phí vận chuyển. Do đó, để hàng hoá có được lợi thế cạnh tranh về giá, trước hết phải tăng hiệu suất của ngành vận tải. Đặc biệt đối với vận tải hàng hoá đường bộ vốn là ngành quan trọng. Bởi vì ngành này chiếm khối lượng hàng hoá vận chuyển hằng năm nhiều. Có năm hàng hóa trong vận tải đường bộ chiếm hơn một nửa tổng lưu lượng vận chuyển. Như vậy vận tải hàng hóa bằng đường bộ là gì?

I. Vận tải hàng hóa bằng đường bộ là gì?

Vận tải bằng đường bộ là một loại hình vận tải được nhiều người ưa chuộng. Vậy, đặc điểm của loại hình vận tải bằng đường bộ là gì? Vận tải bằng đường bộ là hình thức vận tải hàng hóa phổ biến và thông dụng nhất trong các loại hình vận tải. Loại hình vận tải này có những ưu điểm nổi bật là sự tiện lợi, tính cơ động và khả năng thích nghi cao với các điều kiện địa hình, có hiệu quả kinh tế cao trên các cự li ngắn và trung bình. Ô tô trở thành phương tiện vận tải phối hợp được với hoạt động của các loại phương tiện vận tải khác như: đường sắt, đường thuỷ, đường hàng không.

Ngành dịch vụ vận tải đang ngày càng phát triển với rất nhiều loại hình vận tải. Dưới đây là đặc điểm của từng loại hình vận tải, nắm được điều này các doanh nghiệp sẽ có lựa chọn đúng đắn hơn khi vận chuyển hàng.

II. Các loại hàng hóa vận chuyển bằng đường bộ

Vận chuyển bằng đường bộ luôn chủ động về thời gian và đa dạng trong vận chuyển các loại hàng hoá. Tuy nhiên hình thức vận tải này bị hạn chế bởi khối lượng và kích thước hàng hóa, không chở được những khối lượng hàng hoá lớn như vận tải hàng hóa bằng sà lan, nhưng lại khá linh hoạt với những hàng hoá có khối lượng vận chuyển không quá lớn và nhỏ.

Thứ nhất, hãy tìm hiểu về các loại hàng hoá vận chuyển bằng đường bộ. Không phải loại hàng hoá nào cũng có cách vận chuyển giống nhau. Hiện nay, kinh tế đang ngày càng phát triển theo hướng Công nghiệp hóa hiện đại hóa. Nhu cầu giao thương ngày càng cao, đồng nghĩa với việc trao đổi hàng hóa cũng ngày càng phát triển. Các loại hình vận chuyển lần lượt ra đời để đáp ứng nhu cầu trao đổi hàng hóa của các doanh nghiệp. Tuy nhiên mỗi loại hình vận tải đều có ưu điểm và nhược điểm riêng, để có lựa chọn đúng đắn các doanh nghiệp nên tìm hiểu về các đặc điểm của từng loại hình vận tải.

1. Vận chuyển Hàng container

Container là hình thức vận chuyển phổ biến nhất thế giới. Nó là một đơn vị vận tải đã được chuẩn hoá toàn cầu. Vì vậy, trong ngành vận tải đây là một định nghĩa mà ai cũng phải nắm rõ. Cần phải biết rõ kích thước của từng loại container, chức năng của từng loại.

Container là một khối vật chất hình hộp chữ nhật. Về vật liệu đa số làm bằng kim loại. Tuy nhiên cũng có một số container làm từ chất liệu bền khác. Container có rất nhiều loại, nhưng kích thước được chuẩn hoá trong các thông số nhất định. Hiện nay chỉ có các loại container dài 20ft, 40ft và 45ft. Về chiều cao có loại container thường và container cao. Vì vậy mới có thể đáp ứng các dung lượng hàng hoá khác nhau cho từng nhu cầu vận chuyển.

Hàng container có đặc điểm là được tiết kiệm chi phí bốc dỡ. Nhất là đối với các loại hàng cần chuyển tải. Nghĩa là di chuyển, chuyển đổi hàng cho các phương tiện khác nhau. Bởi vì lịch trình vận chuyển hàng hoá nhiều khi cần vận chuyển nhiều phương thức. Từ đường biển qua đường sông, hoặc có thể phải qua cả đường bộ. Hàng ytong container chỉ được bốc dỡ trong vài lần. Bởi vì khi chuyển tải, người ta sẽ di chuyển cả container. Họ không di chuyển hàng hoá đựng trong nó. Do đó có thể nói hàng container giảm thiểu số lần tác động đến hàng hoá khi bốc dỡ.

Một đặc điểm của hàng container nằm ở phương tiện chuyên chở chúng. Do được chuẩn hoá nên các phương tiện chuyên chở chúng cũng phải được chuẩn hoá theo. Đó là các xe container, các xe đầu kéo container. Các phương tiện này phải có các thiết bị dùng để cố định và tháo rời các container.

Hàng container cũng có những nơi riêng để tập kết. Đó là các bãi container. Nơi đây có những phương tiện chuyên hoá riêng. Ngoài ra cách thức bốc xếp container cũng được chuyên hoá theo những cách thức riêng. Do đó cũng đã xuất hiện nhiều loại dịch vụ liên quan đến quản lí hàng container.

2. Vận chuyển Hàng lạnh

Hàng lạnh thường cũng là hàng container. Bởi vì đặc điểm của loại hàng này là phải được giữ ở nhiệt độ thấp thường xuyên. Do đó cũng cần các thiết bị chuyên hoá riêng cho chúng. Vì thế người ta tích hợp chức năng ấy vào các container. Các container này gọi là các container lạnh.

• Hàng lạnh có hai loại, một là hàng mát và hàng đông. Hàng mát được bảo quản ở nhiệt độ thấp tương đối. Hang đông thì yêu cầu nhiệt độ phải thấp hơn nhiều. Do đó công suất điện năng sử dụng để vận hành container cũng khác nhau. Từ đó dẫn đến chi phí gia tăng hơn đối với loại hàng đông.
• Hàng lạnh vốn là hàng container. Do đó chúng cũng có những bãi tập kết riêng của chúng. Thường là các bãi container đều có một khu gọi là khu container lạnh.

Chi phí vận chuyển hàng lạnh đặc biệt cao hơn đối với hàng thường. Đây là điều hiển nhiên. Chi phí này đến từ chi phí thuê container cao hơn. Ngoài ra còn đi kèm với chi phí điện năng sử dụng để giữ nhiệt độ thấp cho hàng hoá.

3. Vận chuyển Hàng siêu trường siêu trọng

Đây là loại hàng nặng, có khối lượng cực lớn. Loại hàng này còn có tên gọi khác là hàng quá khổ quá tải. Loại hàng này thường là các máy móc thiết bị đặc khối. Phổ biến nhất là các máy móc công trình, máy nông nghiệp…

• Đặc điểm của loại hàng siêu trường siêu trọng là rất kén chọn phương tiện. Đó là phương tiện bốc dỡ và cả phương tiện chuyên chở.
• Về phương tiện bốc dỡ cần những thiết bị lớn, công suất khổng lồ. Từ đó mới có thể xử lý khối lượng “siêu trọng” của chúng. Người ta thường phải sử dụng đến các máy nâng hoặc các máy cẩu công suất lớn.
• Và đối với loại phương tiện di chuyển cũng vậy. Về vận chuyển hàng hóa đường người ta thường dùng xe đầu kéo kết hợp với mooc lùn. Chỉ loại phương tiện này mới đủ công suất để vận chuyển loại hàng này.

Ta đã thấy loại hàng này đem đến rất nhiều sự bất tiện cho vận tải hàng hóa đường bộ. Do đó giá cước vận tải hàng hóa bằng đường bộ từ đó cũng cao hơn. Ở Việt Nam có một số đơn vị vận tải nội địa lớn như: Viettel; Hồng Ngọc Tran và vận tải đường bộ quốc tế thì phân ra nhiều tuyến như Vận chuyển Cambodia, Lào, Thái Lan, Trung Quốc.

4. Vận chuyển Hàng lẻ

Hàng lẻ được hiểu đơn giản là những loại hàng vận chuyển không đủ công suất. Đây là công suất trên một đơn vị hoặc một lần vận chuyển. Nếu như không tận dụng đủ công suất, người vận chuyển sẽ bị thiệt thòi. Do đó người vận chuyển sẽ phải tổng hợp nhiều hàng lẻ để tối ưu hoá trọng tải.

Hàng lẻ đối với hàng hóa trong vận tải đường bộ có hai loại. Bởi vì trong vận tải đường bộ người ta có thể gửi hàng trong container hoặc không. Và hàng container có quá trình vận chuyển hơi khác một chút. Do đó ta mới phân loại ra hai loại hàng. Một là hàng lẻ container. Hai là hàng lẻ thông thường.

• Đối với hàng lẻ container (LCL) (LCL là gì?)sẽ có một khác biệt trong quá trình tổng hợp hàng. Thường các loại hàng container lẻ sẽ được tổng hợp tại bãi tập kết container. Sau đó hàng hoá sẽ được chuyên chở trong cùng container mà không tác động đến bên trong. Hàng hoá sẽ phải qua một bãi tập kết khác tại điểm đến. Lúc này người nhận mới được nhận hàng của mình.
• Đối với hàng lẻ thông thường thì đơn giản hơn. Hàng hoá từ các người gửi khác nhau tổng hợp lên phương tiện di chuyển. Do đó chúng hoá được phân phối cho những người nhận tự do hơn.
• Hàng lẻ có cước phí đắt hơn hàng nguyên. Có thể giải thích bằng cách so sánh. Hàng lẻ và hàng nguyên giống như hàng lẻ và hàng sỉ vậy.

5. Vận chuyển Thuỷ hải sản tươi sống

Những mặt hàng này có tỉ lệ giảm thiểu chất lượng cao trong quá trình vận chuyển. Tuy vậy vẫn có một giới hạn quy định về mức sụt giảm này. Do đó, người vận chuyển cần phải đảm bảo lượng hư hao ở dưới mức này.

Các hàng hoá có thể được giảm thuế
Đây là trường hợp thường gặp đối với các mặt hàng vận chuyển qua biên giới. Thông thường chi phí vận chuyển thường đi kèm với chi phí làm thông quan hải quan. Do đó, có một số hàng hoá có thể được giảm chi phí thông quan.

6. Vận chuyển Hàng dễ vỡ

Đây là các mặt hàng dễ bị tổn thương bởi các tác động vật lý. Thường là hàng nội thất hoặc hàng gốm, thuỷ tinh hoặc đồ cổ. Đối với các mặt hàng này thường phải được đóng kiện an toàn. Chính đây là nguồn chi phí phát sinh.

Do nhu cầu bảo đảm chất lượng cao nên các mặt hàng này phát sinh nhiều vấn đề. Thứ nhất là về việc nghiệm thu hàng hoá. Đó là việc đảm bảo hàng hoá giữ ở một chất lượng cho phép trong quá trình vận chuyển. Việc kiểm định chất lượng đã làm phát sinh chi phí. Ngoài ra việc đảm bảo chất lượng cho hàng hoá cũng khiến chi phí dội lên. Từ đó, cước phí cho loại mặt hàng này cao cũng không có gì là khó hiểu.

7. Vận chuyển Hàng nguyên xe

Đây là hàng có khối lượng hoặc thể tích vừa đủ với công suất hoặc đơn vị vận chuyển. Do đó việc vận chuyển cũng rất thuận lợi cho người vận chuyển. Bởi vì họ chỉ xử lý với một đối tượng khách hàng. Và việc tập kết hàng hoá cũng dễ dàng hơn rất nhiều. Do đó cước phí vận chuyển hàng nguyên lúc nào cũng rẻ hơn hàng lẻ.

8. Vận chuyển Hàng dễ hư hỏng

Hàng dễ hư hỏng là một thách thức lớn đối với nhà vận chuyển. Bởi vì chủng loại mặt hàng này rất nhiều. Hơn nữa, cách bảo quản của mỗi mặt hàng là khác nhau. Vì vậy cần những chuyên môn khác nhau cho mỗi loại hàng khác nhau. Chúng thường là:

9. Vận chuyển Rau, củ, quả, nông sản

Loại hàng này chủ yếu cần được bảo quản tương đối về độ ẩm và nhiệt độ. Nhiệt độ cao có thể khiến nông sản mau hư. Nhiệt độ quá thấp khiến chúng bị dập. Độ ẩm cao dẫn đến nấm mốc. Thiếu hụt độ ẩm lại khiến chúng kém tươi. Ngoài ra, trong quá tình vận chuyển cần hạn chế va đập vật lý.

10. Vận chuyển Hoá chất

Hoá chất là mặt hàng khá rắt rối. Công thức hoá học khác nhau gây khó khăn trong việc kê khai. Không những thế còn gây trở ngại cho công tác bảo quản. Bởi vì tính chất hoá học của chúng là khác nhau. Chúng dễ tác dụng với các hợp chất trong không khí môi trường xung quanh. Thậm chí nhiệt độ và độ ẩm cũng ảnh hưởng tới chất lượng hoá chất. Ngay cả các hoá chất khác nhau vận chuyển chung có thể tác dụng với nhau.

11. Vận chuyển Hàng ưu đãi

Đây là mặt hàng được nhà nước ưu đãi đặc biệt. Do đó thuế suất đối với hàng hoá này thường được giảm thiểu hoặc xoá bỏ. Tuy nhiên, các mặt hàng này thường yêu cầu có các chứng từ cần thiết. Như các mặt hàng cho xây dựng công trình cần có giấy phép xây dựng. Do đó người gửi hàng cần cung cấp cho người vận chuyển những chứng từ cần thiết.

12. Vận chuyển Hàng làm từ nhiều nguyên vật liệu

Thuế suất được áp dụng tương ứng với loại hàng hoá được kê khai trong tờ khai thủ tục hải quan. Và cách kê khai loại mặt hàng này có một điểm đặc biệt. Một hàng hoá làm từ nhiều nguyên vật liệu có thể được kê khai bằng nhiều cách. Do đó, người ta thường chọn kê khai các nguyên vật liệu có thuế suất thấp. Điều này giúp giảm thiểu rất nhiều lượng thuế phải nộp cho người gửi hàng.

13. Vận chuyển Hàng được hoàn thuế

Chủ yếu là hoàn thuế VAT. Loại hàng tiêu dùng có giá đã được cộng dồn thuế VAT. Tuy nhiên khi đã được xuất khẩu ra nước ngoài, thuế VAT sẽ được bãi bỏ. Do đó, lượng thuế này sẽ được hoàn lại cho người xuất khẩu.